Belgium-SIGMA 2023
23/01/23-FR-NL
SIGMA 2023 à Bruxelles 17/01/2023
La traditionnelle réception de nouvel an, qui a eu lieu dans le splendide décor du “Warande cercle privé” à Bruxelles . (R.E.N. était présent) .
Discours réception du Nouvel An 2023 par Dries Van Haut président de Sigma
Chers invités, chers collègues,
De tout coeur bienvenu à la traditionnelle réception de nouvel an de Sigma, dans ce superbe bâtiment
au cœur de Bruxelles. Comme à l’accoutumée, je lèverai le voile en chiffres sur l’année écoulée et sur
ce qui, selon moi, nous attend en 2023.
Après le tsunami qu’ont représenté les années 2020 et 2021, on s’attendait à ce que 2022 soit un cru
moins exceptionnel en chiffres absolus. Mais, comme nos carnets de commande étaient bien fournis,
la chute devait être limitée. Eh bien, cette prédiction était exacte ! Il faut bien avouer qu’elle n’était -
après tout – pas si difficile à faire.
Les chiffres suivants sont les volumes de ventes à fin novembre, uniquement des membres Sigma.
Différents donc du dossier économique où une extrapolation des non-membres sera ajoutée.
Je les ai bien entendu comparés aux chiffres équivalents de novembre 2021.
Les lift trucks atteignent 9.844 unités à fin novembre, soit une baisse de 11% par rapport à novembre
’21. Ces résultats sont plus ou moins en ligne avec les attentes, mais en observant de près les
différentes catégories, certaines tendances sont à noter ! Là où en 2021 les chariots élévateurs
thermiques connaissaient encore la plus grande progression en pourcentage, cette catégorie a connu
la plus grande baisse. Etant donné que cette catégorie représente à peine plus de 10% du volume total
en chiffres absolus, cette baisse n’a pas trop d’impact sur les résultats généraux. Les lift trucks
électriques ont baissé de 6% et les chariots de magasinage de 9%. Encore une fois, ceci sont des
chiffres provisoires, le mois de décembre nous offre parfois de belles surprises, mais la tendance qui
se profile est claire.
Les générateurs ont quant à eux très bien progressé en nombre d’unités vendues avec une belle
progression de 29%, ou quasi 3.000 unités, mais il faut dire que cette progression est à mettre
entièrement au compte de la plus petite catégorie, les groupes de production allant jusqu’à 7,5 kVA.
En excluant cette catégorie, on note même une baisse de quasi 25%. Les groupes de secours ont
progressé, mais là aussi ce sont à nouveau les plus petits engins qui ont progressé. En volume une
belle année donc, mais reste à voir ce que donnera le chiffre d’affaires.
Le Génie Civil. Avec un total de 6.701 unités à fin novembre, nous voilà juste en-dessous des résultats
de l’année précédente, à savoir 6.783 unités. Là aussi, nous observons des différences. Les mini-
pelles, les excavatrices sur chenilles et les chariots téléscopiques font partie des perdants avec des
baisses de 11 à 6%. Les excavatrices sur pneus, les chargeuses sur pneus et les tombereaux ont par
contre progressé. On notera également une belle progression du petit matériel, tels que les plaques
vibrantes et les pilonneuses. De meilleurs délais de livraison jouent certainement un rôle déterminant.
Tout pris ensemble il est clair que l’édition 2022 ne sera pas mauvaise et qu’elle mérite sa place parmi
les meilleures années. Et si nous n’avions pas connu tous ces problèmes dans la chaine logistique et
avions pu bénéficier de délais de livraison plus courts, 2022 aurait indiscutablement été encore bien
meilleure ! Personnellement je crois que ces longs délais de livraison ont un effet positif. Ils
permettent l’étalement dans le temps du nombre impressionnant de commandes et donc un
atterrissage tout en douceur.
Ceci nous amène tout naturellement aux perspectives pour 2023.
Inflation, stagflation, récession, ... les media nous envahissent en permanence de scénarii
catastrophe. Prix de ressources naturelles qui augmentent, prix de l’énergie qui explosent, indexation
des salaires à deux chiffres, taux d’intérêt qui partent à la hausse. On en viendrait à déprimer pour
moins que cela. A prime abord, on pourrait penser que notre économie est à bout de souffle. Mais,
lorsque je regarde autour de moi auprès de mes clients, fournisseurs et collègues, je n’en vois rien.
Les carnets de commande restent bien fournis. Nos client signalent avoir toujours beaucoup de
travail. A l’occasion du dernier Bauma, je m’attendais à une atmosphère morose. Rien n’était moins
sûr ! A mon grand étonnement – sentiment d’ailleurs partagé par certains de mes fournisseurs - il y
régnait une vraie envie d’acheter et d’investir. Et ceci n’a pas encore changé depuis depuis.
Je ne parle bien évidemment pas de la construction de logements, où la crise se fait sentir. Je parle
de chantiers d’infrastructure et de grands bâtiments.
Que notre secteur connaisse un léger recul dans un avenir proche, semble assez évident. Cela fait plus
de 2 ans que nous martelons que les arbres ne poussent pas jusqu’au ciel. Mais un plongeon
spectaculaire n’est pas à l’ordre du jour. Et en ce qui me concerne, c’est très bien ainsi.
Personnellement je ne pense pas que nous allons subir un grand revers, plutôt une douce pente.
Certains prophètes économiques le prévoient pour après l’été, ou début 2024. Mais en ces temps de
grande réactivité sur les réseaux sociaux , un seuil tweet de personnages tels que Elon Musk (pour ne
citer que lui) suffit pour changer la donne radicalement. Ce que j’ai appris après toutes ces années de
présidence de Sigma, c’est qu’il devient toujours plus difficile de faire des pronostics fondés.
Elon Musk nous amène au sujet suivant que je souhaite aborder : l’évolution vers des machines plus
écologiques.
Dans la branche automobile l’évolution vers des modèles électriques bat son plein. La semaine
dernière j’entendais aux nouvelles que 60% des nouvelles commandes de véhicules de société sont
électriques ou plug-in hybrides. Il va de soi que cette évolution est essentiellement motivée par des
incitants fiscaux ou, mieux, par de la pénalisation de modèles thermiques.
Dans le cas des chariots élévateurs les versions électriques sont monnaie courante depuis un certain
temps déjà. Mais dans le secteur du génie civil les engins électriques, hybrides ou à hydrogène ne font
que pointer le bout de leur nez. C’est qu’il reste quelques obstacles de taille à surmonter pour rendre
ces machines efficaces et rentables. A commencer par leur prix d’achat, bien évidemment
conséquence de leur faible volume. Ce phénomène s’améliorera automatiquement dès que leur
production et le nombre d’acteurs augmenteront. Ne sous-estimons pas non plus le volet ‘autonomie’.
Nos machines ont besoin de puissance pas toujours offerte par les nouvelles technologies. Mais de
nombreuses avancées sont sur le point de voir le jour.
Last but not least : l’approvisionnement en énergie verte sur le chantier. Comment recharger une
flotte de machines électriques en train de construire une nouvelle voirie par exemple ? Ou comment
assurer l’approvisionnement en hydrogène sur un chantier ? Si ces questions n’ont pas de réponse
aujourd’hui, ceci n’est qu’une question de temps.
J’ai d’ailleurs vu récemment un post sur les réseaux sociaux d’un grand et célèbre fabriquant de
machines de chantier (dont je tairai la marque, afin de ne pas faire de pub) qui a déjà développé son
propre engin d’approvisionnement en hydrogène. Des solutions pour les engins électriques voient le
jour aussi. Cobouw nous révélait récemment dans un article que le long de l’autoroute A15 un
conglomérat provisoire d’entrepreneurs– soutenu par une coopérative énergétique – va construire la
plus grande station de recharge rapide pour matériel lourd au monde. 39 bornes de recharges peuvent
alimenter les machines électriques grâce aux éoliennes à proximité.
Et dans le cadre de la construction de l’A16 neutre en énergie près de Rotterdam, le projet De Groene
Boog prévoit des machines électriques.
A nouveau des exemples où le gouvernement de nos voisins du nord stimule les early adopters.
La Belgique aussi lance des initiatives et propose des mesures de soutien, mais elles sont souvent
méconnues. Voilà pourquoi nous avons démarré - au sein de Sigma - un groupe de travail sur le
verdissement du parc de machines. Celui-ci mettra dans un premier temps en carte les technologies
matures ou en arrivage, tout comme les mesures existantes. Des entretiens avec le gouvernement
flamand sont à l’agenda, afin de voir quels mesures supplémentaires peuvent être obtenues pour
notre secteur. Plus d’info à ce sujet suivra certainement.
Je souhaite profiter de l’occasion pour exprimer ma reconnaissance envers la société Luyckx. Nous
avons tous vu leur excavatrice dual fuel à hydrogène à Matexpo. La façon particulièrement collégiale
avec laquelle ils ont partagé leur expérience avec les mesures de soutien au développement
écologique, est un exemple pour nous tous !
Et puisque me voilà lancé dans les remerciements, merci, David, de nous permettre de passer ce
moment ensemble dans ce superbe cadre.
Sans oublier notre secrétaire générale, Joëlle, qui a tout organisé jusque dans les moindres détails et
me facilite grandement la tâche.
Avant de lever mon verre, je lancerai – comme à mon accoutumée – quelques citations :
La première vient du président américain Harry S Truman :
“A recession is when your neighbor is out of work. A depression is when you are out of work.”
Comme déjà dit, ceci ne devrait pas nous arriver, car, comme a dit le professeur et auteur canadien
Laurence J Peter, mieux connu grâce au principe de Peter :
“An economist is an expert who will know tomorrow why the things he predicted yesterday didn't
happen today.”
Il me reste à vous souhaiter une année de succès, riche en inspirations, en énergie, en bonheur et
surtout en excellente santé. Cheers !
Dries Van Haut
président de Sigma
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
23/01/23-NL
SIGMA 2023 in Brussel op 17/01/2023
De traditionele nieuwjaarsreceptie, die plaatsvond in het prachtige kader van de “Warande privékring” in Brussel. (R.E.N. was aanwezig).
Toespraak Nieuwjaarsreceptie 2023 er doorheen Dries Van Haut voorzitter Sigma
Waarde genodigden, beste collega’s.
Van harte welkom op onze jaarlijkse nieuwjaarsreceptie van Sigma. Vandaag in hartje Brussel in dit
prachtige pand. Zoals gewoonlijk zal ik u een beknopt overzicht geven van het afgelopen jaar in cijfers
en wat gemijmer over wat er zoal nog gaat komen volgens mij.
Na de rollercoaster jaren 2020 en 2021 zou 2022 wel wat minder zijn in cijfers. Maar aangezien de
orderboeken goed gevuld waren zou de duik naar beneden vrij beperkt blijven. Wel, die voorspelling is
uitgekomen. Het was natuurlijk ook helemaal niet zo moeilijk om een dergelijke voorspelling te doen.
De cijfers die ik hier ga noemen zijn verkoopsaantallen per eind november , en enkel van Sigma leden.
Dus niet vergelijkbaar met de cijfers uit ons Economisch Dossier waar ook een inschatting van de niet-
Sigma leden in zit verwerkt. Maar ik heb ze uiteraard wel vergeleken me de equivalente cijfers van
november 2021.
De lifttrucks zitten per eind november aan 9844 eenheden, wat een daling is van zo’n 11% tov
november ’21. Min of meer in lijn met de verwachtingen maar als we naar de verdeling over de
verschillende categorieën kijken zien we toch een paar opvallende tendensen. Waar vorig jaar de
thermische heftrucks nog de grote procentuele stijgers waren zijn dat nu net de toestellen waar de
grootste procentuele daling opgetekend werd. Omdat ze in absolute aantallen maar iets meer dan 10%
van de markt vertegenwoordigen is dat effect gelukkig niet al te groot op het totaal. Elektrische
heftrucks daalden met zo’n 6% en magazijntrucks met 9%. Nogmaals dit zijn voorlopige cijfers,
december zorgt soms nog voor verrassingen maar de algemene trend is duidelijk.
De generatoren deden het eindelijk in verkochte aantallen een stuk beter met een flinke stijging van
29% tot net geen 3000 stuks maar het moet gezegd dat deze stijging bijna volledig op het conto komt
van de kleinste categorie productiegroepen tot 7,5 kVA. Als we die categorie weglaten tekenen we
zelfs een daling op van bijna 25%. De noodstroomgroepen deden het wel beter maar ook daar zijn het
toch vooral de kleinere toestellen die de flinke stijgers waren. In aantallen was het dus een prima jaar
maar in omzet valt het nog af te wachten.
De Burgerlijke Bouwkunde sectie dan. Met in totaal 6701 eenheden op eind november zitten we maar
heel lichtjes onder de 6783 eenheden van het jaar ervoor. Maar ook daar zijn er uiteraard binnen de
verschillende categorieën wat verschillen op te tekenen. Minigravers, graafmachines op rupsen en
verreikers zaten in het verliezende kamp met dalingen tussen de 11 en de 6% Graafmachines op
banden, wielladers en dumpers deden dan weer duidelijk beter dan het jaar ervoor. Ook hier een
duidelijke stijging van het klein materieel zoals trilplaten en trilstampers. De kortere levertermijnen
spelen daar ongetwijfeld een rol.
Alles samen genomen is het duidelijk dat 2022 zeker geen slecht jaar zal blijken en dat het zeker zijn
plaats verdiend tussen de betere jaren. En moesten we al die supply chain problemen niet gehad
hebben en daardoor kortere levertermijnen zou het jaar ongetwijfeld nog een pak beter geweest zijn.
Maar persoonlijk denk ik dat die lange levertermijnen net een heel positief effect hebben. Daardoor
verloopt de uitlevering van de massaal bestelde machines gespreid over een langere periode wat de
daling veel geleidelijker maakt en dus een zachte landing mogelijk wordt.
Dat brengt ons naadloos bij de vooruitzichten voor het komende jaar.
Inflatie, stagflatie, recessie, ... de media slaan ons aanhoudend om de oren met allerhande
doemscenario’s. Stijgende grondstoffenprijzen, exploderende energieprijzen, double digit
loonindexatie, stijgende intrestvoeten, ... een mens zou van minder depressief worden. Op het eerste
zicht zou je verwachten dat onze economie op apegapen ligt.
Maar als ik dan om me heen bij klanten, leveranciers en collega’s mijn oor te luisteren leg dan merk ik
daar eerlijk gezegd bitter weinig van. Orderboeken zijn nog steeds goed gevuld, klanten melden dat ze
nog voldoende werk hebben.
Op de voorbije Bauma beurs had ik verwacht om klanten en leveranciers te zien en te horen met een
zeer matig enthousiasme. Niets was echter minder waar. Tot mijn eigen verbazing, en ook van een
aantal van mijn leveranciers trouwens, was er behoorlijk wat kooplust en wil om te investeren. En in de
voorbije weken is dat nog niet afgenomen. Uiteraard spreek ik hier niet over de private woningbouw,
daar laat zich de crisis wel goed voelen. Maar bij infrastructuurwerken en grotere gebouwen blijft de
activiteit toch nog flink doorgaan.
Dat onze sector het in de nabije toekomst wat minder goed gaat hebben is eigenlijk evident. We
roepen al bijna 2 jaar dat bomen niet tot in de hemel groeien. Maar de grote spectaculaire daling blijft
voorlopig uit. En wat mij betreft mag die ook uitblijven. Ik denk persoonlijk trouwens niet dat we een
harde klap gaan krijgen maar eerder een geleidelijke terugval. Sommige economieprofeten
voorspellen die voor na de zomer of voor begin volgend jaar. Maar in deze bijzonder reactieve tijden
van sociale media is er maar één tweet van types zoals bv een Elon Musk nodig om heel het bestel
een andere koers te doen uitgaan. Wat ik in mijn jaren voorzitterschap van Sigma geleerd heb is dat
het steeds moeilijker wordt om gefundeerde voorspellingen te doen.
Via Elon Musk belanden we dan ook bij een volgend thema dat ik nog even wou aansnijden. De
evolutie naar milieuvriendelijker machines. In de automobielbranche is de omschakeling naar
elektrische modellen volop aan de gang. Vorige week hoorde ik nog op het nieuws dat 60% van de
nieuw bestelde bedrijfswagens elektrisch of plug-in hybrides zijn. Uiteraard wordt dit vooral gedreven
door de fiscale incentives of beter, door de fiscale bestraffing van voertuigen met een conventionele
verbrandingsmotor. Bij de heftrucks zijn elektrische toestellen natuurlijk al langer de gewoonste zaak
van de wereld, maar bij de bouwmachines zijn toestellen met een elektrische, hybride of waterstof
aandrijving toch nog maar schoorvoetend aan hun intrede bezig. Er zijn immers nog een aantal
serieuze hinderpalen die moeten overwonnen worden om dergelijke machines effectief en rendabel te
kunnen inzetten. Eerst en vooral is er de aanzienlijke meerkost, wat natuurlijk een gevolg is van de
kleine aantallen. Dit fenomeen verbetert vanzelf van zodra er meer machines geproduceerd worden en
er ook meer verschillende aanbieders zijn. De beperkte autonomie is zeker ook een niet te
onderschatten thema. Onze machines hebben nu eenmaal vrij grote vermogens nodig en met de
huidig beschikbare technologie is het dikwijls nog een beetje aan de krappe kant. Maar ook daar staan
we op het punt om een aantal doorbraken te zien om ook deze horde vlot te nemen. En last but not
least : de bevoorrading van machines met groene energie op de werf. Hoe ga je een vloot van
elektrische machines opladen als die pakweg een nieuwe weg aan het aanleggen zijn ? Of hoe ga je de
waterstof bevoorrading organiseren op de werf ? Zaken waar men vandaag nog geen pasklare
oplossing voor heeft, maar die toch ook binnenkort zullen opgelost worden. Ik zag reeds een post op
sociale media van een grote en bekende fabrikant van bouwmachines (ik ga het merk niet noemen om
geen reclame te maken) die al een eigen waterstof bevoorradingsvoertuig heeft ontwikkeld om de
door hem ontwikkelde waterstof machines te kunnen vullen. Maar ook voor elektrische toestellen
worden er oplossingen bedacht. Ik las in een recent artikel in Cobouw dat langs de A15 autosnelweg in
Nederland momenteel door een tijdelijke vereniging van aannemers samen met een energiecoöperatie
het grootste snellaadstation voor zwaar materieel ter wereld wordt gebouwd. Door gebruik te maken
van de vlakbij gelegen windmolens kunnen de elektrische werfmachines aan 39 snellaadpalen geladen
worden. Ook op het project De Groene Boog vlakbij Rotterdam worden bij de aanleg van de
energieneutrale A16 ook volop elektrische machines ingezet.
Het zijn dus weer voorbeelden waar de overheid van onze noorderburen de early adopters stimuleert.
Ook in België zijn er een aantal initiatieven en steunmaatregelen maar deze zijn dikwijls minder
bekend. Om die reden zijn we binnen Sigma gestart met een werkgroep Vergroening. Deze moet in
eerste instantie in kaart brengen welke technologieën marktrijp zijn of er binnenkort aankomen en dan
ook kijken welke steunmaatregelen er bestaan. Ondertussen staat er ook reeds een overlegmoment
met de Vlaamse overheid in de steigers om na te gaan of er extra steunmaatregelen kunnen worden
gerealiseerd. Daarover krijgt u in de toekomst zeker nog meer informatie. Ik wil wel nog een speciaal
woord van dank in dit verband uitspreken aan de firma Luyckx. We hebben allemaal hun dual fuel
graafmachine op waterstof gezien op Matexpo. De bijzonder collegiale manier waarop zij hun
ervaringen met de ecologiesteun delen is een voorbeeld voor ons allen.
En nu ik toch aan het bedankten ben : “Bedankt David om ons hier de mogelijkheid te geven in dit
schitterende kader onze nieuwjaarsreceptie te kunnen laten doorgaan;” En natuurlijk niet te vergeten
onze Algemeen Secretaris Joëlle die alles weer tot in de puntjes geregeld heeft en mij het werk als
voorzitter zeer gemakkelijk maakt.
Vooraleer ik het glas ter hand neem gooi ik er zoals u ondertussen wel weet graag nog een citaat of 2
tussen : het eerste van de Amerikaanse president Harry S Truman :
“A recession is when your neighbor is out of work. A depression is when you are out of work.”
Maar zoals ik reeds zei, zover hoeft het misschien niet te komen want zoals de Canadese
onderwijsprofessor en auteur Laurence J Peter, beter bekend van het naar hem vernoemde Peter
principle ook zei :
“An economist is an expert who will know tomorrow why the things he predicted yesterday didn't
happen today.”
Rest mij dan enkel nog u allen een bijzonder succesvol, inspiratierijk, energiek, gelukkig maar bovenal
gezond 2023 te wensen. Gezondheid !
Dries Van Haut voorzitter Sigma
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
Date de dernière mise à jour : 23/01/2023